Nawilżacz ultradźwiękowy – czy naprawdę działa? Szokujące fakty, które musisz znać!

---

Teoretycznie chronią przed skutkami zbyt niskiej wilgotności, w praktyce często szkodzą zdrowiu. Nawilżacze ultradźwiękowe, ponieważ o nich mowa, wymagają szczególnej uwagi, z czego wielu ich użytkowników nie zdaje sobie sprawy.

Wyjaśniamy, czy warto je kupić, jak działają i w jaki sposób z nich korzystać, aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo.

W skrócie

• Nawilżacz ultradźwiękowy nie jest najlepszym wyborem, ponieważ ma istotne wady. Bezpieczniejszy jest nawilżacz ewaporacyjny.
• Nawilżacz ultradźwiękowy rozbija na drobną mgiełkę wodę i jej ewentualną zawartość. Wymaga wody destylowanej, ponieważ w przeciwnym razie może zanieczyszczać powietrze. To znacznie podwyższa koszty użytkowania. Ponadto w takich urządzeniach czujnik wilgotności zwykle nie działa prawidłowo.
• W przypadku używania nawilżacza ultradźwiękowego należy też restrykcyjnie przestrzegać zasad higieny. W przeciwnym razie urządzenie będzie zagrażać zdrowiu.
• Zalety nawilżacza ultradźwiękowego to m.in. szeroki wybór urządzeń oraz niskie ceny (co nie oznacza, że jest to opłacalny wybór, ponieważ należy brać pod uwagę koszty eksploatacji).

---

Czy nawilżacz ultradźwiękowy to dobry wybór?

Nie. Ultradźwiękowy nawilżacz powietrza ma pewne zalety, lecz także istotne wady. Wymaga stosowania wody destylowanej, a w przypadku niewłaściwego używania stwarza zagrożenie dla zdrowia. Znacznie bezpieczniejsze są nawilżacze ewaporacyjne. 

Uwaga! Należy pamiętać, aby do nawilżaczy ultradźwiękowych używać wody destylowanej lub po odwróconej osmozie. Jeśli wlewamy wodę kranową, narażamy zdrowie własne i swojej rodziny, ponieważ wraz z powietrzem wdychamy szkodliwy pył kamienny (biały pył), a często też obecne w wodzie patogeny i chemikalia.

Wdychanie ich może doprowadzić nawet do śmierci [1]. Jeśli wybieramy wodę destylowaną, musimy z liczyć się z wysokimi kosztami eksploatacji – nawet 100 zł miesięcznie. Co więcej, nie daje to niestety całkowitej gwarancji bezpieczeństwa.

Wbrew pozorom nawilżacz ultradźwiękowy nie jest też mniej kosztowny od ewaporacyjnego. Oto dwa przykłady, uwzględniające koszty poniesienie w ciągu 3 lat korzystania z urządzenia.

Przykład nr 1: Klarta Humea WiFi i Eldom NU5

Parametry	Klarta Humea WiFi	Eldom NU5
Cena nawilżacza	499 zł OFERTA KLARTA.PL	227 zł OFERTA CENEO.PL
Koszt elementów wymiennych	177 zł	39 zł
Koszt zużytego prądu*	35,37 zł	132,66 zł
Koszt wody**	4,21 zł	540 zł
Łączne wydatki przez 3 lata	715,58 zł	938,66 zł

Przykład nr 2: nawilżacz ewaporacyjny i ultradźwiękowy tej samej marki

Parametry	Xiaomi Smartmi Rainforest Humidifier	Xiaomi Mi Smart Antibacterial Humidifier
Cena nawilżacza	767 zł OFERTA CENEO.PL	299 zł OFERTA CENEO.PL
Koszt elementów wymiennych	0 zł	0 zł
Koszt zużytego prądu*	26,52 zł	102,87 zł
Koszt wody**	4,21 zł	540 zł
Łączne wydatki przez 3 lata	797,73 zł	901,87 zł

Jak testujemy nawilżacze ultradźwiękowe 

W naszym labie testujemy głównie nawilżacze ewaporacyjne, gdyż to właśnie one są naszym zdaniem najlepsze, ale nawilżaczem ultradźwiękowym również poświęciliśmy sporo uwagi. Przetestowaliśmy sporo popularnych urządzeń, sprawdzając:

• Wydajność nawilżania

W przypadku nawilżaczy ultradźwiękowych test wydajności polega na pomiarze zużycia wody w ciągu jednej godziny pracy w najwyższej prędkości. Na początku napełniamy zbiornik do pełna, potem włączamy urządzenie i odmierzamy czas. Po upływie godziny przelewamy pozostałą wodę do miarki i sprawdzamy różnicę pomiędzy tym, ile wody wlaliśmy, a ile pozostało.

• Jakość działania czujnika wilgotności

Tutaj wykorzystujemy mierniki zewnętrzne oraz czujniki wilgotności obecne w innych urządzeniach. Niestety z naszych doświadczeń wynika, że para wodna z nawilżacza ultradźwiękowego prawie zawsze powoduje nieprawidłowy odczyt wilgotności przez miernik obecny w samym nawilżaczu.

• Pobór prądu

Przy pomocy watomierza sprawdzamy, ile prądu zużywają nawilżacze podczas pracy w różnych prędkościach.

• Łatwość obsługi

Sprawdzamy, czy dany nawilżacz wyróżnia się intuicyjną obsługą, lecz także to, czy łatwo jest zadbać o jego higienę. Zauważyliśmy, że ultradźwiękowe nawilżacze powietrza często mają trudno dostępne zakamarki. To wada, szczególnie zważywszy na fakt, że tego typu urządzenia wymagają szczególnej dbałości o czystość.

Jak działa nawilżacz ultradźwiękowy

Nawilżacz ultradźwiękowy wykorzystuje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, które rozbijają wodę na maleńkie cząsteczki.

W rezultacie powstaje para wodna, która trafia do powietrza, co powoduje wzrost jego wilgotności. Temperatura wody nie ulega zmianie, dlatego mgiełka wodna jest chłodna.

Same ultradźwięki są niesłyszalne dla człowieka (za to mogą je usłyszeć niektóre zwierzęta). Oddziałując na wodę, rozbijają na drobne cząsteczki zarówno ją samą, jak i ewentualne zanieczyszczenia obecne w wodzie. To przyczyna głównej wady tego typu urządzeń.

Wady nawilżacza ultradźwiękowego

Wady ultradźwiękowych nawilżaczy powietrza to:

Ryzyko zanieczyszczenia powietrza

Jak już wspomnieliśmy, ultradźwięki rozbijają na drobną mgiełkę wodę oraz jej ewentualną zawartość, czyli zanieczyszczenia. Co może znajdować się w wodzie kranowej? Przede wszystkim minerały takie jak wapń i magnez.

Ultradźwięki przekształcają je w mikroskopijny pył, który razem z parą wodną trafia do otoczenia. Potem osadza się na powierzchniach obecnych w pobliżu urządzenia, lecz trafia też do naszych płuc, razem z tlenem.

To nie wszystko, ponieważ woda kranowa może być zanieczyszczona przez bakterie, chemikalia i metale ciężkie. Jeśli taka woda trafi do nawilżacza ultradźwiękowego, to te niepożądane składniki również będziemy potem wdychać wraz z tlenem.

Stosowanie wody kranowej w nawilżaczach ultradźwiękowych doprowadziło do epidemii choroby legionistów w żłobku na Cyprze w 2008 r., której śmiertelność wyniosła 33% [2]. 

Konieczność stosowania wody destylowanej, czyli wzrost kosztów eksploatacji

Niektórzy sprzedawcy nawilżaczy ultradźwiękowych zalecają, aby w ich urządzeniach stosować wodę destylowaną. Brak minerałów ma zapewnić większe bezpieczeństwo. Niestety dzieje się to kosztem znaczącego wzrostu kosztów użytkowania nawilżacza ultradźwiękowego. 

Koszt 1 litra wody destylowanej to około 1 zł. Przy poważnych problemach z wilgotnością urządzenie może zużyć 100 litrów wody miesięcznie lub nawet więcej. Dla porównania koszt 1 litra wody z kranu to około 1 grosza. 

Przejście na wodę destylowaną oznacza w tej sytuacji rachunek w wysokości 100 zł, zamiast 1 zł. Dużo, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę fakt, że nawilżacz ultradźwiękowy często jest kupowany ze względu na niską cenę.

O tym, że woda destylowana nie zawsze gwarantuje bezpieczeństwo, świadczy też przypadek 6-miesięcznego dziecka z Colorado, u którego biały pył spowodował infekcję górnych dróg oddechowych mimo wykorzystywania w nawilżaczu ultradźwiękowym właśnie wody destylowanej [3].

Kolejny przykład to zakażenie bakterią legionelli, któremu ulegli pacjenci szpitala w Quebecu. Doszło tam do skażenia wody destylowanej wykorzystywanej przez aparaturę medyczną i nawilżacze powietrza [2]. 

Konieczność restrykcyjnego przestrzegania zasad higieny

Czy używanie wody destylowanej eliminuje całkowicie ryzyko zanieczyszczenia powietrza przez nawilżacz ultradźwiękowy? Niestety nie, ponieważ siedliskiem zanieczyszczeń może stać się również samo urządzenie, jeśli nie będziemy przestrzegać zasad higieny.

Należy dbać o czystość każdego nawilżacza, także ewaporacyjnego czy parowego, lecz w przypadku ultradźwiękowego ma ona szczególne znaczenie. 

Nieprawidłowe działanie higrometru i higrostatu

Niektóre nawilżacze ultradźwiękowe są wyposażone w miernik wilgotności i higrostat, jednak zwykle nie działają one prawidłowo. 

Mgiełka generowana przez nawilżacz ultradźwiękowy zaburza odczyt wilgotności, a dokładniej zawyża go.

W rezultacie urządzenie prezentuje wyższy poziom nawilżenia od faktycznego. Nieprawidłowy pomiar wilgotności oznacza też niewłaściwe działanie higrostatu.

Trudności z wyczyszczeniem wewnętrznych elementów

Z naszych doświadczeń wynika, że utrzymanie nawilżacza ultradźwiękowego w czystości może sprawiać trudności. Wynika to z tego, że woda często dostaje się w trudno dostępne zakamarki.

Możliwość negatywnego wpływu na samopoczucie zwierząt domowych

Ludzie nie słyszą ultradźwięków, lecz dla niektórych gatunków zwierząt mogą być słyszalne i dokuczliwe. Celowo używamy słowa mogą, a nie są, ponieważ zależy to od gatunku i słuchu danego zwierzaka oraz częstotliwości fal dźwiękowych konkretnego urządzenia.

Warto jednak mieć na uwadze ten potencjalny efekt uboczny.

Zalety nawilżacza ultradźwiękowego

Oczywiście nawilżacz ultradźwiękowy ma również swoje zalety, którymi są:

• Szeroki wybór

Nawilżaczy ultradźwiękowych jest na rynku bardzo dużo. Różnią się m.in. cenami, wydajnością, designem, funkcjami, więc jest w czym wybierać.

• Niskie ceny najtańszych modeli

Najtańsze nawilżacze ultradźwiękowe można kupić za mniej niż 100 zł. Czasem są to urządzenia o bardzo małej wydajności, lecz zdarzają się też tanie i dość wydajne modele.

• Możliwość stosowania olejków zapachowych

W większości ultradźwiękowych nawilżaczy powietrza można używać olejków zapachowych.

• Zwykle brak kosztów związanych z zakupem elementów wymiennych

Większość nawilżaczy ultradźwiękowych nie ma elementów wymiennych, co oznacza, że nie trzeba ponosić kosztów ich dokupywania.

• Niskie zużycie prądu

Nawilżacze ultradźwiękowe często zużywają niewiele prądu, co także pozytywnie wpływa na koszty użytkowania.

• Cicha praca

Same ultradźwięki są niesłyszalne dla człowieka. Jednak nawilżacze ultradźwiękowe nie są całkiem nieme, ponieważ dźwięk powstaje na skutek wyrzucania pary wodnej na zewnątrz.

Jak wybrać nawilżacz ultradźwiękowy

Jeśli mimo wad nawilżacza ultradźwiękowego zamierzasz go kupić, to podczas wyboru konkretnego urządzenia, należy uwzględnić przede wszystkim:

• Wydajność nawilżania

Aby obliczyć minimalne zapotrzebowanie na nią, należy pomnożyć metraż pokoju, w którym będzie pracował oczyszczacz przez 7,5. Na każde 10 m² powinno bowiem przypadać przynajmniej 75 ml/h wydajności.

• Pojemność zbiornika na wodę

Z naszych własnych doświadczeń oraz opinii innych użytkowników wynika, że optymalna pojemność to 2-4 litry. Zbyt mały zbiornik oznacza konieczność częstego dolewania wody. Duży z kolei to większe wymiary urządzenia i większa waga, szczególnie po napełnieniu.

• Obecność pożądanych funkcji dodatkowych

Na uwagę zasługuje higrostat. Tak, w nawilżaczu ultradźwiękowym zwykle nie działa on prawidłowo, lecz można sprawdzić, jak bardzo urządzenie zaburza odczyt wilgotności przy pomocy zewnętrznego miernika. Znając przybliżony błąd, możliwe jest uwzględnianie go podczas ustawiania higrostatu. 

• Koszty użytkowania

Jak już wspomnieliśmy, ultradźwiękowy nawilżacz powietrza zwykle zużywa mało prądu i rzadko ma elementy wymienne.

Jednak zważywszy na wydatki związane z zakupem wody destylowanej, warto przyjrzeć się wszystkim dodatkowym kosztom.

• Opłacalność zakupu

Opłacalność to stosunek ceny urządzenia do jego możliwości, czyli głównie przedstawionych wcześniej cech.

Higiena nawilżacza ultradźwiękowego

Aby ograniczyć ryzyko związane z używaniem nawilżacza ultradźwiękowego, należy:

• stosować tylko wodę destylowaną albo wodę po odwróconej osmozie,
• codziennie wymieniać niezużytą wodę na świeżą, a przed ponownym napełnieniem przepłukać i przetrzeć zbiornik
• raz w tygodniu być dokładnie wnętrze urządzenia przy pomocy łagodnego środka myjącego i dokładnie wypłukać detergent przed ponownym użyciem,
• nigdy nie pozostawiać wody w nawilżaczu, jeśli przerwa w używaniu wynosi kilkanaście godzin lub dłużej,
• stosować olejki zapachowe tylko wtedy, gdy zezwala na to producent i zgodnie z jego wskazówkami, przy czym ważny jest wybór czystych olejków, bez sztucznych dodatków.

---

Źródła

1. Pierwszy wybuch zakażenia szpitalnego Legionellą u noworodków spowodowany przez nawilżacz ultradźwiękowy z zimną mgiełką, autorstwa Yiallouros PK, Papadouri T, Karaoli C, Papamichael E, Zeniou M, PieridouBagatzouni D, i innych, academic.oup.com
2. Choroba legionistów spowodowana przez Legionella dumoffii w wodzie destylowanej, autorstwa Jean R. Joly, MD Pierre Dery, MD Leo Gauvreau, MD Louise Cote, MD Colette Trepanier, RN, ncbi.nlm.nih.gov
3. Uszkodzenie płuc przez inhalację związane z „białym pyłem” z nawilżacza, autorstwa Ameet S Daftary, Robin R Deterding, 1library.net

---

FAQ, czyli najczęstsze pytania o nawilżacz ultradźwiękowy