Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze

Rośliny doniczkowe mają pozytywny wpływ na stan powietrza. Niektóre gatunki usuwają z niego szkodliwe zanieczyszczenia, np. formaldehyd i benzen. Jednak ich możliwości w tym zakresie są mocno ograniczone, więc rośliny to nie alternatywa dla oczyszczaczy powietrza.

Urządzenia wyposażone w odpowiednie technologie (HEPA i filtr węglowy) są najskuteczniejszym sposobem na usunięcie groźnego dla zdrowia smogu.

W skrócie

• Badania nad wpływem roślin na stan powietrza rozpoczęła NASA w 1989 r.
• Rośliny pochłaniają wyłącznie zanieczyszczenia gazowe, natomiast w walce z pyłami zawieszonymi, czyli głównym składnikiem smogu, są całkowicie nieskuteczne.
• W domowych warunkach efektywność roślin jest niska, dlatego w pomieszczeniu musiałoby znaleźć się ich dość dużo, aby powietrze zostało oczyszczone z LZO.
• Do domu warto wybierać takie gatunki, które będą mieć zapewnione odpowiednie warunki do rozwoju i nie stworzą zagrożenia dla posiadanych zwierząt.

20 gatunków roślin oczyszczających powietrze – charakterystyka

Chamedora wytworna (Chamaedorea elegans) – palma koralowa

Nazwa polska	Chamedora wytworna
Nazwa systematyczna	Chamaedorea elegans
Cena	ok. 20 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroetylen formaldehyd benzen ksyleny tlenek węgla
Najlepsza lokalizacja	w cieniu lub w półcieniu, w głębi pomieszczenia
Preferowana gleba	żyzna, próchnicza, najlepiej z domieszką torfu, odczyn pH w granicach 5-6
Sposób podlewania	wtedy, gdy podłoże jest przesuszone, przegotowaną wodą o temperaturze pokojowej
Dodatkowe uwagi	nawilża powietrze

Nefrolepis wyniosły – paprotka

Nazwa polska	Nefrolepis wyniosły
Nazwa systematyczna	Nephrolepis exaltata
Cena	ok. 17 zł (sprawdź cenę na Allegro)
Co usuwa	ksyleny formaldehyd
Najlepsza lokalizacja	miejsca, gdzie dociera rozproszone światło
Preferowana gleba	specjalne podłoże do paproci, ewentualnie ziemia torfowa, lekko kwaśna, z dodatkiem mchu albo keramzytu
Sposób podlewania	latem przynajmniej 2-3 razy w tygodniu, zimą co najmniej raz na tydzień
Dodatkowe uwagi	nie lubi przesadzania

Zielistka Sternberga

Nazwa polska	Zielistka Sternberga
Nazwa systematyczna	Chlorophytum comosum
Cena	ok. 11 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny formaldehyd
Najlepsza lokalizacja	miejsca o średnim stopniu nasłonecznienia
Preferowana gleba	zwykła ziemia dla roślin doniczkowych
Sposób podlewania	wodą o temperaturze pokojowej, kiedy górna warstwa podłoża jest przesuszona
Dodatkowe uwagi	brązowienie końcówek świadczy o zbyt intensywnym podlewaniu

Sansewieria gwinejska

Nazwa polska	Sansewieria gwinejska
Nazwa systematyczna	Sansevieria trifasciata
Cena	ok. 339 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroetylen benzen ksyleny formaldehyd
Najlepsza lokalizacja	miejsca nasłonecznione
Preferowana gleba	lekka, próchnicza, o odczynie zbliżonym do obojętnego
Sposób podlewania	poprzez wlewanie wody do podstawki
Dodatkowe uwagi	roślina trująca

Daktylowiec niski

Nazwa polska	Daktylowiec niski
Nazwa systematyczna	Phoenix roebelinii roebelenii
Cena	od 159 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny, formaldehyd
Najlepsza lokalizacja	ciepłe i słoneczne miejsce w odległości 0,5-2 m od okna
Preferowana gleba	średnio ciężka, próchnicza, o pH w granicach 5,7-6,8
Sposób podlewania	w okresie wegetacyjnym obficie, w pozostałe miesiące umiarkowanie
Dodatkowe uwagi	latem można wynosić go na zewnątrz, ale nie może być narażony na wiatr

Bluszcz pospolity

Nazwa polska	Bluszcz pospolity
Nazwa systematyczna	Hedera helix
Cena	od 15 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroetylen benzen ksyleny formaldehyd toluen
Najlepsza lokalizacja	miejsce lekko zacienione, a w przypadku młodych roślin najlepiej na parapecie okna północnego
Preferowana gleba	standardowa ziemia doniczkowa z dodatkiem piasku lub żwiru, dobrze przepuszczalna
Sposób podlewania	nie częściej niż dwa razy w tygodniu i niezbyt obfite
Dodatkowe uwagi	roślina trująca

Aglaonema

Nazwa polska	Aglaonema
Nazwa systematyczna	Aglaonema Schott
Cena	od 39 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny formaldehyd
Najlepsza lokalizacja	miejsce ciepłe, ale nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	mieszanka torfu i piasku z niewielką ilością kompostu lub uniwersalna mieszanka ziemi ogrodniczej
Sposób podlewania	wiosną i latem obficie, a zimą oszczędniej, zawsze miękką wodą
Dodatkowe uwagi	zawiera substancje, które działają drażniąco na skórę i śluzówkę

Anturium Andreego

Nazwa polska	Anturium Andreego
Nazwa systematyczna	Anthurium andreanum
Cena	od 55 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny formaldehyd amoniak
Najlepsza lokalizacja	stanowisko jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	kwaśna o pH w granicach 4,5-5,5, lekka i próchnicza, a najlepiej mieszanka ziemi liściowej, kory, torfu i piasku w równych proporcjach
Sposób podlewania	odstałą, miękką wodą o temperaturze pokojowej, dbając o to, aby ziemia była stale zwilżona, lecz nie mokra.
Dodatkowe uwagi	zawiera substancje trujące

Gerbera Jamesona

Nazwa polska	Gerbera Jamesona
Nazwa systematyczna	Gerbera jamesonii
Cena	od 6 zł – nasiona (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroetylen ksyleny formaldehyd benzen
Najlepsza lokalizacja	stanowisko widne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	żyzna, a jednocześnie lekka i przepuszczalna, np. zwykła ziemia doniczkowa z dodatkiem piasku i torfu
Sposób podlewania	w okresie wegetacji często w niedużych ilościach, pomiędzy październikiem a marcem minimalnie
Dodatkowe uwagi	roślina uważana za trudną w uprawie,nawilża powietrze

Dypsis lutescens (Chrysalidocarpus lutescens, Palma Areka)

Nazwa polska	Dypsis lutescens/Palma Areka (Chrysalidocarpus lutescens)
Nazwa systematyczna	Dypsis lutescens (Chrysalidocarpus lutescens)
Cena	od 10 zł / 30 cm (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny, formaldehyd, toluen
Najlepsza lokalizacja	ciepłe, w słońcu lub półcieniu
Preferowana gleba	specjalne podłoże dla palm albo uniwersalna ziemia ogrodnicza z dodatkiem gliny i piasku, z warstwą drenażową na dnie donicy
Sposób podlewania	od wiosny do jesieni dwa razy w tygodniu, zimą raz
Dodatkowe uwagi	żółknięcie i usychanie liści świadczy o niskiej wilgotności powietrza w pomieszczeniu

Chryzantema wielkokwiatowa

Nazwa polska	Chryzantema wielkokwiatowa
Nazwa systematyczna	Chrysanthemum morifolium
Co usuwa	trichloroetylen ksyleny formaldehyd benzen amoniak
Najlepsza lokalizacja	miejsce jasne, nasłonecznione
Preferowana gleba	żyzne i przepuszczalne podłoże o odczynie zasadowym
Sposób podlewania	regularne, aby zachować wilgotną, lecz nie mokrą glebę
Dodatkowe uwagi	w domu kwitnie krócej niż na zewnątrz

Dracena odwrócona

Nazwa polska	Dracena odwrócona
Nazwa systematyczna	Dracaena reflexa
Cena	od 19 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroetylen ksyleny formaldehyd benzen amoniak toluen tlenek węgla
Najlepsza lokalizacja	jasne miejsce, ale nie w bezpośrednim kontakcie ze słońcem
Preferowana gleba	lekka i porowata z warstwą drenażową na dnie donicy
Sposób podlewania	latem obficie, aby ziemia była cały czas wilgotna, a zimą wtedy, gdy podłoże przeschnie
Dodatkowe uwagi	lubi wysokie temperatury, dlatego zimą nie powinna być przechowywana w miejscu, gdzie jest mniej niż 15-18° C

Dracena wonna

Nazwa polska	Dracena wonna
Nazwa systematyczna	Dracaena fragrans
Co usuwa	trichloroetylen benzen formaldehyd
Najlepsza lokalizacja	miejsce jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	próchnicze i przepuszczalne, najlepiej specjalna ziemia do dracen
Sposób podlewania	latem obficie, utrzymując glebę w wilgoci, a zimą wtedy, gdy podłoże przeschnie
Dodatkowe uwagi	zawiera substancje trujące

Figowiec Benjamina

Nazwa polska	Figowiec benjamina
Nazwa systematyczna	Ficus benjamina
Cena	ok. 26 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny formaldehyd benzen amoniak oktan
Najlepsza lokalizacja	miejsce jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	żyzna i przepuszczalna, o odczynie pH 5,7-6,8
Sposób podlewania	miękką, najlepiej przegotowaną wodą, kiedy górna warstwa podłoża lekko przyschnie
Dodatkowe uwagi	roślina trująca, źle reaguje na zmianę miejsca

Epipremnum złociste

Nazwa polska	Epipremnum złociste
Nazwa systematyczna	Epipremnum aureum
Cena	ok. 20 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	ksyleny formaldehyd benzen
Najlepsza lokalizacja	najlepiej stanowisko dobrze naświetlone, ale przetrwa także w półcieniu
Preferowana gleba	uniwersalna ziemia do kwiatów doniczkowych, może być z dodatkiem piasku
Sposób podlewania	kiedy ziemia lekko przyschnie, latem średnio co 4-5 dni, a zimą co 7-8
Dodatkowe uwagi	jego pędy mogą osiągać długość ponad 4 m

Szparag Sprengera (aspragus gęstokwiatowy)

Nazwa polska	Szparag Sprengera (aspragus gęstokwiatowy)
Nazwa systematyczna	Asparagus densiflorus
Co usuwa	formaldehyd ksyleny toulen benzen trichloroetylen
Najlepsza lokalizacja	miejsca widne, lecz nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	żyzne, próchniczne, lekko kwaśne (pH 6,0-6,5)
Sposób podlewania	miękką wodą, z częstotliwością umożliwiającą zachowanie stale wilgotnego podłoża

Hoja różowa

Nazwa polska	Hoja różowa
Nazwa systematyczna	Hoya carnosa
Cena	ok. 25 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	formaldehyd benzen toluen
Najlepsza lokalizacja	miejsce jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione
Preferowana gleba	żyzna, próchnicza i przepuszczalna, może być uniwersalna ziemia do roślin doniczkowych z dodatkiem piasku
Sposób podlewania	w niewielkich ilościach, kiedy przeschnie górna warstwa podłoża

Skrzydłokwiat

Nazwa polska	Skrzydłokwiat
Nazwa systematyczna	Spathiphyllum
Cena	ok. 14 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	formaldehyd benzen aceton trichloroetylen
Najlepsza lokalizacja	stanowisko półcieniste
Preferowana gleba	żyzna, przepuszczalna, lekko kwaśna (pH 5-6)
Sposób podlewania	latem 2-3 razy w tygodniu, zimą raz na tydzień

Trzykrotka

Nazwa polska	Trzykrotka
Nazwa systematyczna	Tradescantia
Cena	ok. 30 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroeten benzen ksyleny formaldehyd toluen
Najlepsza lokalizacja	jasne, ale bez nadmiaru słońca, rozwija się także w półcieniu
Preferowana gleba	próchnicza, najlepiej z dodatkiem ziemi kompostowej
Sposób podlewania	wiosną i latem podłoże powinno być lekko wilgotne, jesienią i zimą ilość wody należy ograniczyć

Liriope szafirkowata

Nazwa polska	Liriope szafirkowata
Nazwa systematyczna	Liriope muscari
Cena	ok. 18 zł (kup na Allegro.pl)
Co usuwa	trichloroetylen amoniak ksyleny
Najlepsza lokalizacja	półcieniste
Preferowana gleba	żyzna, próchnicza, o pH kwaśnym lub lekko kwaśnym
Sposób podlewania	poprzez wlewanie wody do doniczki

Rośliny łatwe w uprawie

Jeśli nie masz doświadczenia w hodowli roślin, wybierz jeden z gatunków łatwych w uprawie. Odpowiednie dla ciebie rośliny to:

• dypsis lutescens,
• epipremnum złociste,
• zielistka Sternberga.

Rośliny bezpieczne dla psów i kotów

Koty i psy mogą odgryzać i zjadać kawałki roślin, a w niektórych z nich obecne są trujące substancje. Jeśli masz w domu zwierzaka, powinieneś wybrać gatunki bezpieczne dla niego. Spośród omówionych przez nas roślin na uwagę zasługują:

• daktylowiec niski,
• dypsis lutescens,
• gerbera Jamesona,
• liriope szafirkowata,
• nefrolepis wyniosły,
• trzykrotka,
• zielistka Sternberga.

Historia badań nad roślinami oczyszczającymi powietrze

Badaniem wpływu roślin na stan powietrza zajęła się NASA, która w 1989 r. opublikowała listę 18 gatunków najlepiej radzących sobie z usuwaniem zanieczyszczeń. Znalazły się na niej:

• aglaonema,
• anturium Andreego,
• bluszcz pospolity,
• chryzantema wielkokwiatowa,
• daktylowiec niski,
• dracena odwrócona,
• dracena wonna,
• dypsis lutescens,
• epipremnum złociste,
• figowiec Benjamina,
• gerbera Jamesona,
• nefrolepis obliterata,
• nefrolepis wyniosły,
• liriope szafirkowata,
• rapis wyniosły,
• sansewieria gwinejska,
• skrzydłokwiat,
• zielistka Sternberga.

W trakcie badań uwzględniono efektywność walki z formaldehydem, benzenem, amoniakiem, ksylenami i trichloroetylenem.

Aby rzetelne ocenić wyniki uzyskane przez NASA, trzeba wziąć pod uwagę fakt, iż badane rośliny znajdowały się w szczelnych komorach o objętości maksymalnie 1 m³. To zupełnie inne warunki niż te, z jakimi mamy do czynienia w naszych domach i mieszkaniach.

B. C. “Bill” Wolverton, jeden z pracowników NASA kontynuował badania nad zdolnością roślin do redukcji zanieczyszczeń jeszcze przez wiele lat. W 2006 r. dokonał on eksperymentu, którego wyniki nie zostały wprawdzie oficjalnie opublikowane, ale zasługują na wspomnienie.

Wolverton skonstruował wówczas filtr roślinno-powietrzny, czyli roślinę rosnącą w mieszaninie węgla aktywnego i keramzytów, którą umieścił w przyczepie silnie zanieczyszczonej formaldehydem. Przeprowadzone testy wykazały, iż jego poziom obniżył się z 0,18 ppm do 0,03 ppm.

Tematem tym zainteresował się także Stanley J. Kays z Uniwersytet w Georgii, który w 2009 r. po sprawdzeniu 28 roślin stwierdził, że niektóre z nich oczyszczają powietrze, a dodatkowo poprawiają samopoczucie psychiczne, obniżając poziom stresu i zwiększając produktywność.

Zespół Kaysa ocenił skuteczność walki usuwania benzenu, toluenu, trichloroetenu, oktanu i alfa-pinenu, z którymi spośród przebadanych gatunków najlepiej poradziły sobie aspragus gęstokwiatowy (szparag Sprengera), bluszcz pospolity (Hedera helix), hemigraphis alternata oraz hoja (Hoya carnosa).

Sam naukowiec zwrócił jednak uwagę na fakt, iż badania odbywały się w warunkach laboratoryjnych, które różnią się od domowych.

Jako ciekawostkę można potraktować eksperyment youtubera prowadzącego kanał Techplant. Spróbował on odtworzyć test przeprowadzony w laboratorium NASA.

Rośliny a smog

Roślin doniczkowych nie można uznać za znakomitą broń w walce ze smogiem nie tylko ze względu na specyfikę warunków, w jakich przeprowadzono badania. Główny problem stanowi fakt, iż rośliny nie usuwają pyłów zawieszonych, czyli podstawowego składnika smogu.

Jeśli chcesz oczyścić powietrze z pyłów PM2,5 i PM10, potrzebujesz dobrego oczyszczacza powietrza.

Czy rośliny oczyszczające powietrze mają sens?

Zaprezentowane przez nas gatunki to rośliny doniczkowe, które najlepiej radzą sobie z oczyszczaniem powietrza. Chociaż żadna z nich nie zastąpi oczyszczacza, to warto mieć je w swoim domu – będą stanowić dodatkową ochronę i zdobić pomieszczenia.

Warto pamiętać o tym, że to system korzeniowy jest elementem odpowiedzialnym za oczyszczanie, dlatego w celu pełnego wykorzystania właściwości roślin doniczkowych, należy ustawić je w taki sposób, żeby powietrze łatwo docierało do korzeni.

Drugi czynnik wpływający na efektywność walki z toksynami to stosunek liczby roślin do wielkości pomieszczenia. Możliwości filtracyjne poszczególnych gatunków są różne, ale jedna roślin z pewnością nie wpłynie znaczącą na jakość powietrza, dlatego w każdym pokoju powinno ich być kilka.

Uwaga! Badania Kaysa wykazały też, iż plastikowe doniczki oraz pestycydy mogą stać się źródłem LZO. Warto zatem wybierać bezpieczne pojemniki i korzystać z naturalnych środków ochrony roślin.

Podsumowanie, czyli rośliny oczyszczające powietrze wg ranking-oczyszczaczy.pl

Źródła

1. Rośliny oczyszczające powietrze: lista skutecznych roślin według NASA, www.poradnikzdrowie.pl
2. Interior Landscape Plants For Indoor Air Pollution Abatement, ntrs.nasa.gov
3. NASA Plant Research Offers a Breath of Fresh Air, spinoff.nasa.gov
4. Kwiaty domowe, zielony-parapet.pl
5. Katalog roślin, zielonyogrodek.pl

FAQ, czyli najczęstsze pytania o rośliny oczyszczające powietrza