Ozonator powietrza to urządzenie przeznaczone do dezynfekcji poprzez użycie dużych dawek ozonu (O3). Nie jest to alternatywa dla oczyszczacza powietrza, ponieważ ozonowanie nie usuwa np. pyłów zawieszonych. Ponadto podczas korzystania z ozonatora trzeba zachować ostrożność, gdyż stężenie potrzebne do wyeliminowania wirusów czy zarodników pleśni znacznie przekracza poziom bezpieczny dla ludzi i zwierząt.
Domowy ozonator – jaki wybrać?
Kluczowym parametrem generatora ozonu jest jego wydajność, czyli ilość ozonu wytwarzanego w ciągu godziny. W niewielkich pokojach wystarczy ozonator o wydajności 500 mg/h. W większych pomieszczeniach warto zastosować urządzenie generujące ozon w ilości 1000 mg/h lub większej.
Ponadto podczas wyboru ozonatora domowego należy uwzględnić opłacalność, czyli relacje pomiędzy ceną a wydajnością i oferowanymi funkcjami.
Popularne ozonatory do domu
Prezentujemy pięć popularnych ozonatorów powietrza dostępnych na polskim rynku. Urządzenia uszeregowane są od najtańszego do najdroższego.
Ozox 10G HF198
Ozox 10G HF198 to generator ozonu, który pomimo niskiej ceny jest bardzo wydajny. Generuje bowiem ozon w ilości 10000 mg/h. Jeśli chodzi o funkcje dodatkowe, to wygląda już trochę słabiej, ponieważ oferuje wyłącznie timer.
| Marka i model | Ozox 10G HF198 |
| Cena | 304 zł |
| Wydajność | 10000 mg/h |
| Funkcje dodatkowe | timer |
Eltom/ZMP N202C
Eltom N202C i ZMP N202C to ten sam model generatora ozonu, oferowany przez dwie marki. Jego wydajność wynosi 500 mg/h. W zestawie znajduje się rurka umożliwiająca ozonowanie wody i żywności. Ponadto dostępny jest tu timer, dzięki któremu można ustawić pożądany czas ozonowania.
| Marka i model | Eltom/ZMP N202C |
| Cena | 333 zł |
| Wydajność | 500 mg/h |
| Funkcje dodatkowe | timer, ozonowanie wody i żywności |
Byzoo OZG3
Byzoo OZG3 to ozonator powietrza, którego wydajność wynosi 600 mg/h. Do urządzenia zostały dołączone dwie rurki, umożliwiające wykorzystanie go do ozonowania wody i żywności. Ponadto znalazł się tutaj timer, a sterowanie jest możliwe za pośrednictwem pilota.
| Marka i model | Byzoo OZG3 |
| Cena | 339 zł |
| Wydajność | 600 mg/h |
| Funkcje dodatkowe | sterowanie pilotem, timer, ozonowanie wody i żywności |
Ulsonix 65W Airclean 5G-Wl
Ulsonix 65W Airclean 5G-Wl to wydajny, choć prosty generator ozonu. Jego wydajność wynosi 5000 mg/h. Z funkcji dodatkowych dostępny jest wyłącznie timer. Urządzenie zostało wyposażone w uchwyt, który ułatwia jego przenoszenie.
| Marka i model | Ulsonix 65W Airclean 5G-Wl |
| Cena | 412 zł |
| Wydajność | 5000 mg/h |
| Funkcje dodatkowe | timer |
Wenon MF-308
Wenon MF-308 to generator ozonu z jonizatorem. Generuje 1000 mg/h ozonu oraz 18 000 000 j/cm³. Urządzenie zostało wyposażone w wężyk, który można wykorzystać do ozonowania wody albo żywności. Ma też timer, który pozwala zaplanować moment zakończenia wytwarzania ozonu.
| Marka i model | Wenon MF-308 |
| Cena | 489 zł |
| Wydajność | 1000 mg/h |
| Funkcje dodatkowe | jonizator ostrzowy, timer, ozonowanie wody i żywności |
Jak działa urządzenie do ozonowania pomieszczeń
Na rynku dominują ozonatory wykorzystujące proces wyładowań koronowych. Takie urządzenie generuje impulsy elektryczne o wysokim napięciu, a ceramiczne albo krzemowe płytki rozszczepiają cząsteczki tlenu pobrane z powietrza (O2) na wolne atomy, które łączą się w trójtlenek (O3).
Rzadziej spotyka się generatory ozonu, w których wolne atomy tlenu powstają na skutek rozbijania cząsteczek O2 przez światło UV o falach długości 254 nm. Metoda wyładowań koronowych jest powszechniejsza, ze względu na niższe koszty produkcji i większą trwałość elementów.
Poszczególne ozonatory powietrza różnią się między innymi wydajnością, czyli ilością ozonu generowanego w ciągu godziny. Ma to przełożenie na szybkość działania. Aby ozonowanie było skuteczne, jego stężenie powinno wynieść 5-7 ppm (czyli około 9,8-13,7 mg). Im wydajniejszy ozonator, tym szybciej uzyskany zostanie odpowiedni poziom O3, zwłaszcza w większym pomieszczeniu.
Co daje ozonator powietrza
Urządzenia do ozonowania pomieszczeń pozwalają usunąć:
- bakterie i wirusy,
- nieprzyjemne zapachy (w tym dymu tytoniowego),
- grzyby i pleśnie.
Skuteczność ozonatorów w walce z nimi potwierdzają obserwacje wielu naukowców. Swoje badania w tej dziedzinie przeprowadzili m.in:
- Michael TF Carpendale – w 1993 r. wykazał, iż ozon niszczy zabija bakterie gram-dodatnie i gram ujemne oraz wirusy, grzyby i pierwotniaki,
- zespół pod przewodnictwem Nikolai Nosika – w 2018 r. opublikował badania potwierdzające skuteczność ozonu w dezaktywacji wirusa polio i adenowirusa,
- Lugi Cristiano – w 2020 r. dowiódł, iż w ciągu 8-10 minut ozon może usunąć z powietrza 99,9% wirusa SARS-CoV-2.
Ozon nie usuwa natomiast pyłów zawieszonych, lotnych związków organicznych czy alergenów. Z tego powodu nie zastąpi oczyszczacza powietrza.
Zobacz więcej: Co wybrać: oczyszczacz czy ozonator? Różnice, porady, opinie
Zastosowanie generatorów ozonu
Ozonatory powietrza znalazły zastosowanie w:
- zakładach produkujących żywność,
- placówkach medycznych, np. szpitalach, laboratoriach diagnostycznych, gabinetach dentystycznych i weterynaryjnych,
- hotelach,
- szkołach, żłobkach i przedszkolach,
- domach opieki,
- basenach,
- sklepach,
- miejscach po pożarach i pożarach.
Ponadto ozonatory wykorzystuje się do dezynfekcji wody oraz do przedłużania trwałości żywności i usuwania z niej bakterii, grzybów, pestycydów, azotanów, fosforanów itp.
Ozonator czy oczyszczacz powietrza?
Ozonator i oczyszczacz powietrza pełnią inne funkcje, dlatego to, które urządzenie lepiej kupić, zależy od celów, jakie chce się uzyskać.
Ozonator warto kupić wtedy, gdy szuka się sposobu na wyeliminowanie patogenów i nieprzyjemnych zapachów. Przyda się np. w miejscach wymienionych w poprzedniej części artykułu, a więc np. żłobkach czy placówkach medycznych, gdzie ułatwi zapobieganie rozprzestrzeniania bakterii i wirusów.
Ponadto ozonatory mogą pomóc w pomieszczeniach zalanych wodą powodziową, która niesie ze sobą wiele patogenów.
Oczyszczacz powietrza będzie lepszym wyborem niż ozontator w przypadku potrzeby usuwania:
- smogu,
- alergenów,
- lotnych związków organicznych,
- dymu papierosowego,
- drażniących zapachów, które są wytwarzane dość często (oczyszczacz z filtrem węglowym, który usuwa zapachy, można włączyć w każdej chwili i nie wymaga to opuszczania pomieszczenia).
Zobacz także: Czy oczyszczacz powietrza ma sens? W czym pomaga?
Czy ozonowanie jest szkodliwe
To, czy urządzenie do generowania ozonu jest bezpieczne, uzależnione jest przede wszystkim od prawidłowego korzystania z niego. Problemy mogą pojawić się głównie w przypadku ekspozycji na zbyt wysokie stężenia ozonu.
Przyjmuje się, że maksymalne dopuszczalne stężenie ozonu w pomieszczeniu wynosi 0,1 ppm (200 μg/m3). Lekko podwyższony poziom może doprowadzić do wystąpienia działań niepożądanych w postaci podrażnienia dróg oddechowych i oczu, bólów głowy oraz spłycenia oddechu.
Stężenie od 0,5 do 1 ppm powoduje zaburzenia oddychania, uczucie zmęczenia, suchy kaszel i bóle w klatce piersiowej. Przy wyższych poziomach i dłuższej ekspozycji może dojść do rozwoju stanów zapalnych płuc, natomiast stężenie od 10 ppm oznacza zagrożenie dla życia.
Zasady bezpiecznego ozonowania powietrza
Zasady prawidłowego ozonowania powietrza można podzielić na te dotyczące przygotowania pomieszczenia, zastosowania ozonatora oraz postępowania po zakończeniu pracy.
Przygotowanie pomieszczenia do ozonowania
W pokoju poddawanym ozonowaniu nie mogą przebywać ludzie ani zwierzęta, dlatego konieczne jest wyprowadzenie ich przed rozpoczęciem pracy. Druga ważna zasada to zamknięcie drzwi i okien, ponieważ ozonowanie należy przeprowadzać w pomieszczeniu szczelnie zamkniętym.
Bezpieczne użycie ozonatora
Nie należy wchodzić do pomieszczenia poddawanego ozonowaniu, a jeśli jest to konieczne, zaleca się nałożenie odpowiedniej odzieży ochronnej, w tym maski i okularów.
Nie da się jednoznacznie określić, ile powinno trwać ozonowanie, ponieważ jest to uzależnione od powierzchni pomieszczenia oraz wydajności ozonatora. Przy odpowiednim dobraniu ozonatora do miejsca do uzyskania satysfakcjonujących efektów wystarczą dwie godziny.
Oczywiście, podczas używania urządzenia do ozonowania pomieszczeń należy przestrzegać zasad zawartych w instrukcji obsługi.
Postępowanie po zakończeniu ozonowania
Po zakończeniu ozonowania należy wietrzyć pomieszczenie najlepiej przynajmniej przez 2 godziny, w celu zredukowania stężenia ozonu do poziomu 0,1 ppm (200 μg/m3). Po tym czasie można już wrócić do pokoju, chociaż niektórzy zalecają odczekać 4 godziny od zakończenia ozonowania.
W przypadku dysponowania miernikiem ozonu warto przeprowadzić pomiar jego stężenia i na podstawie uzyskanego wyniku zdecydować, czy można już ponownie użytkować pomieszczenie.
Źródła
- Kaana Minder, Co to jest ozonowanie, https://docplayer.pl/18648058-1-co-to-jest-ozonowanie.html
- źródło
- W Jaki Sposób Powstaje Ozon?, https://www.ozonizer.pl/centrum-wiedzy/ozon/jak-powstaje-ozon/
- Lugi Cristiano, Czy ozon może być skutecznym środkiem dezynfekującym przeciwko nowemu koronawirusowi, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7595067/
- Nosik Nikolai, V Podmasterjev, N Kondrashina, M Chataeva O Lobach, D Nosik and S Razumovskii, Inactivation kinetics of DNA and RNA viruses by ozone-air mixture in a flow mixer, https://www.longdom.org/proceedings/inactivation-kinetics-of-dna-and-rna-viruses-by-ozoneair-mixture-in-a-flow-mixer-11677.html
FAQ, czyli najczęstsze pytania o ozonatory powietrza
Prawidłowo użytkowany ozonator powietrza nie stwarza zagrożenie dla zdrowia. Problemy zdrowotne mogą wystąpić w przypadku nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa, np. wchodzenia do ozonowanego pomieszczenia.
Ozonowanie pozwala usunąć z powietrza wirusy, bakterie, zarodniki grzybów pleśniowych i brzydkie zapachy.
Najczęściej zaleca się ozonowanie przez 2 godziny.
