Filtry HEPA w oczyszczaczach powietrza. Klasyfikacja: H14, H13, H12, E11 i E10.

Filtr HEPA to podstawa dobrego oczyszczacza powietrza zarówno na smog, jak i na alergię. Odgrywa on ważną rolę w procesie oczyszczania powietrza, a na jego dokładną skuteczność wpływa kilka czynników. Przedstawiamy zastosowanie technologii HEPA, klasyfikację filtrów oraz inne ważne informacje na ich temat.

Co to jest filtr HEPA?

Technologia HEPA działa na zasadzie fizycznego wychwytywania mikroskopijnych cząsteczek zanieczyszczeń. Filtr zbudowany jest z wielu warstw włókna polimerowego – polipropylenu, złożonych w kształt harmonijki. Wewnątrz każdej warstwy znajdują się pory o średnicy 0,3 mikrona (µm), które umożliwiają przepływ powietrza.

Nazwa HEPA to skrót od słów High Efficiency Particulate Air, co w tłumaczeniu na język polski oznacza wysokoskuteczny lub wysokosprawny filtr cząsteczkowy powietrza.

Historia technologii HEPA sięga czasów II wojny światowej. Została opracowana w USA przez Komisję Energii Atomowej (Atomic Energy Commission), a jej pierwotnym zadaniem było usuwanie z powietrza radioaktywnych drobinek pyłu, które stanowiły zagrożenie dla dróg oddechowych żołnierzy.

Obecnie filtry HEPA można spotkać wszędzie tam, gdzie czystość jest gwarancją bezpieczeństwo. Dlatego też znajdziemy je często w szpitalach  placówkach służby zdrowia, elektrowniach jadrowych czy zakładach przemysłowych.

Filtr HEPA do oczyszczacza powietrza. Co daje?

Filtr HEPA jest bardzo przydatny zarówno w oczyszczaczu powietrza na smog, jak i na alergię. Jego możliwości są bowiem szerokie. Pory przez które przepływa powietrze mają średnicę 0,3 µm, dlatego to właśnie cząsteczki o takiej wielkości są dla filtra HEPA najtrudniejsze do wyłapania.

Jednak technologia ta jest skuteczna w przypadku cząsteczek o wielkości 0,3 µm, a także większych oraz mniejszych.

Co usuwa filtr HEPA?

Niemal każdy oczyszczacz powietrza w naszym rankingu ma filtr HEPA. Jest on bardzo popularny, ponieważ usuwa:

• pyły zawieszone PM1, PM2,5 i PM10 – podstawowy składnik smogu,
• pyłki roślinne – czyli alergeny roślinne,
• zarodniki pleśni i grzybów,
• kurz i jego roztocza,
• sierść zwierzęcą – która stanowi główny nośnik uczulających białek,
• wirusy i bakterie

Zalety i wady filtra HEPA

Jak działa filtr HEPA?

Technologia HEPA wykorzystuje cztery mechanizmy, które działają na cząsteczki o różnej wielkości. Są to:

1. Dyfuzja molekularna – najdrobniejsze cząsteczki, które poruszają się chaotycznie, „wpadają” na włókno filtra i zostają na nim zatrzymane.
2. Bezpośrednie zaczepienie – średniej wielkości cząstki przyczepiają się do włókna na skutek bezpośredniej bliskości wynikającego z przepływu strumienia powietrza przez filtr,
3. Osadzanie bezwładnościowe (inercja) – duże i ciężkie cząsteczki w momencie zmiany kierunku strumienia powietrza wypadają z lotu i uderzają w znajdujace się na ich drodze włókna, na którym osiadają.
4. Zderzanie – dotyczy największych zanieczyszczeń (kurz, sierść itp.), które nie mieszczą się między włóknem filtra, dlatego zostają na nim zatrzymane.

Przeczytaj również: ? Filtry w oczyszczaczach powietrza dla alergików  – które wybrać?

Klasyfikacja filtrów HEPA

Klasyfikacja filtrów HEPA bazuje na skuteczności zatrzymywania cząsteczek o średnicy 0,3  µm, czyli tych najtrudniejszych do wychwycenia dla tej technologii. Zyskały one nawet nazwę Most Penetrating Particle Size.

W 2010 r. wprowadzono nową klasyfikację filtrów według europejskiej normy EN1822: 2009, zgodnie z którą klasy HEPA H10, HEPA H11 oraz HEPA H12 określane są teraz jako EPA E10, EPA E11 i EPA E12, natomiast skrót HEPA stosuje się tylko dla nowszych klas – HEPA H13 i H14.

Pomimo tej zmiany nadal można spotkać się z dawnymi oznaczeniami. Warto o tym pamiętać, aby wiedzieć, że filtr klasy HEPA H10 jest tym samym co EPA E10. 

Oprócz grupy E (EPA) i H (HEPA) wyróżnia się grupę U (ULPA, skrót od Ultra Low Penetration Air), nazywaną filtrami absolutnymi. Poszczególne klasy różnią się między sobą skutecznością filtracji, która ma wpływ na ich wykorzystywanie.

Prezentuje to poniższa tabela:

Rodzaje filtrów HEPA w oczyszczaczach

Klasa to nie jedyna różnica między filtrami HEPA obecnymi w oczyszczaczach powietrza. Filtry można też podzielić pod względem budowy.

Ponadto producenci stosują niekiedy pewne nazwy, które czasem wskazują na tym filtra, a w innych przypadkach są tylko nazwą marketingową.

Filtry HEPA okrągłe (cylindryczne) i kasetowe

Niektóre filtry w oczyszczaczach mają kształt cylindra, dlatego nazywane są czasem filtrami 360°. Jako przykład można wskazać filtry obecne w oczyszczaczach Electrolux Pure A9 albo Xiaomi.

W innych urządzeniach znajdziemy płaskie filtry, które można też nazwać kasetowymi. Tutaj przykładem mogą być filtry w oczyszczaczach Sharp albo Klarta.

Filtry HEPA zintegrowane i oddzielne

W oczyszczakach, które mają filtr HEPA oraz filtr węglowy te dwa elementy czasami są ze sobą połączone. Tworzą wówczas jeden zintegrowany filtr (najczęściej cylindryczny), którego nie da się rozdzielić bez ryzyka ich uszkodzenia. W innych urządzeniach oba elementy są od siebie rozdzielone.

Filtr True HEPA

Niektórzy określają mianem filtrów True HEPA filtry HEPA H13 i H14. Jednak w rzeczywistości takie oznaczenie nie mówi niczego. Nie ma bowiem żadnych norm określających prawo do używania sformułowania True HEPA.

Filtr HEPA Philips Nano Protect

Oczyszczacze powietrza Philips mają filtr HEPA Nano Protect, ale to w rzeczywistości zwykły filtr HEPA, mimo marketingowej nazwy. Firma Philips umieszcza nawet na swojej stronie informację „NanoProtect HEPA usuwa cząsteczki 100x mniejsze niż standardowy filtr HEPA”.

Jednak nie jest to prawda. Według producenta chodzi o cząsteczki wielkości 0,003 mikrona, ale te usuwa każdy filtr HEPA.

Eksploatacja filtra HEPA w oczyszczaczu powietrza

Aby filtr HEPA dobrze spełniał swoją funkcję, musi być zachowany w odpowiednim stanie. Na szczęście łatwo o niego zadbać.

Czy i jak czyścić filtr HEPA?

Zazwyczaj filtra HEPA nie trzeba, a nawet nie można czyścić. Czyszczenie jest zalecane w przypadku filtra wstępnego. Sam filtr HEPA można oczyszczać jedynie wtedy, gdy w instrukcji konkretnego oczyszczacza znalazło się takie zalecenia, zawsze dostosowując się do wskazówek producenta.

Należy unikać przede wszystkim czyszczenia na mokro, gdyż woda może łatwo uszkodzić filtr i stanie się on bezużyteczny.

O pielęgnacji filtrów przeczytasz w tym artykule: ? Jak prawidłowo używać oczyszczacza powietrza? Porady i wskazówki

Wymiana filtra HEPA – cena i żywotność

Producenci zwykle podają przewidywaną żywotność filtra HEPA, ale rzeczywista może okazać się inna. Na tempo zużywania filtrów wpływa:

• powierzchnia chłonna filtra,
• stężenie zanieczyszczeń w miejscu użytkowania oczyszczacza,
• częstotliwość korzystania z oczyszczacza,
• metraż pomieszczenia, w którym pracuje oczyszczacza.

Ceny filtrów HEPA do oczyszczaczy są bardzo zróżnicowane. Na koszt zakupu wpływa wielkość filtra, przekładająca się na żywotność, lecz także marka oczyszczacza oraz pora roku (często taniej można kupić filtry poza sezonem smogowym).

Pozostałe filtry w oczyszczaczach:

• filtr węglowy
• filtr wodny
• filtr katalityczny
• filtr elektrostatyczny

Oczyszczacze powietrza z filtrem HEPA — Ranking

Zobacz oczyszczacze powietrza z Filtrem HEPA najwyższej jakości.

Nasze aktualne top 3 modele z filtrem HEPA 13:
1. KLARTA FORSTE 4
2. KLARTA STOR 2
3. SAMSUNG AX90R7080WD

Tutaj dowiesz się kiedy trzeba wymieniać filtry: Oczyszczacz powietrza – co ile wymieniać filtry?

Źródła

1. Chris Woodford, HEPA filtrers, explainthatstuff.com,
2. Melvin W. First. HEPA Filters, Journal of the American Biological Safety Association,
3. International ISO Standards High-efficiency filters and filter media for removing particles in air, International Organization for Standardization.

FAQ – najczęstsze pytania o filtr HEPA

Źródła:

1. http://donaldsonaerospace-defense.com/library/files/documents/pdfs/042665.pdf, dostęp online 16.02.2023 r.